विगत साँढे २ वर्ष देखि विश्व नै आक्रान्त पार्दै आएको कोभिड केही हदसम्म शान्त भए पनि अझै पूर्ण रूपमा निर्मूल भने भइसकेको छैन। कोभिडको आक्रमण त छँदै छ परीक्षण प्रक्रिया पनि एकदमै झन्झटिलो रहँदै आएको थियो।

परीक्षणमा शङ्कास्पद व्यक्तिको स्वाब लिनुपर्ने तथा जाँच गर्दा समेत विभिन्न किटहरू प्रयोग गर्नुपर्ने भएकाले परीक्षण गर्ने व्यक्तिलाई खतरा हुनुका साथै शङ्कास्पद व्यक्तिलाई पनि झर्को लाग्ने गरेकाले पनि कति केसहरू त बिना परीक्षण यत्तिकै ढुलमुल भएका छन्।

कोभिड १९ का कारण लामो समयपछि धेरै गन्तव्यबाट पर्यटकहरू फर्किने क्रम चलिरहेको छ यसै क्रममा पूर्वी अफ्रिकाको तटमा रहेको तान्जानियाली द्वीपसमूह जान्जिबार मनग्य पर्यटकहरू फर्किरहेका छन्।

यावत समस्याहरूलाई मध्यनजर गर्दै डा. मोहम्मद गुलरेज र उहाँको टिमले मान्छेको शरीर स्क्यान गरेर कोभिड भए वा नभएको पत्ता लगाउने प्रविधिको विकास गरेका छन्। यो अफ्रिकामा बनेको पहिलो नयाँ स्क्यानिङ विधि हो जसले शरीरमा कोभिड १९ भाइरस पत्ता लगाउन सक्छ।

“जब यो कोभिड परीक्षणहरू सञ्चालन गर्ने कुरा आउँछ, त्यहाँ सधैँ धेरै समस्याहरू आउने गरेको पाइन्छ, र तपाईँलाई थाहा छ कि यी सबै परीक्षणहरू वास्तवमै आक्रामक थिए, तर यो पहिलो गैर-आक्रामक परीक्षण हो, यो जान्जिबारको लागि ठुलो सफलता पनि हो, “जान्जिबारका राष्ट्रपति हुसेन मविनीले भने।

यो गैर-आक्रमणकारी EDE प्रविधिले Zanzibar अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा सुरु हुनु अघि नै लगभग 20,000 मानिसहरूलाई 93% शुद्धताका साथ परीक्षण गरेको छ।

“EDE जसको अर्थ Exponential D examination हो जसले मानिसबाट आउने बिद्धुत चुम्बकीय किरणहरू प्रयोग गर्दछ, र तिनीहरूले कोभिड १९ भाइरस तर्फ खिच्ने प्रत्येक परिवर्तनको सङ्केतलाई कब्जा गर्न सक्छन्।

यसरी व्यक्तिलाई कोभिड १९ सकारात्मक छ वा नकारात्मक छ भनेर स्क्यान गरिन्छ। यो एक प्रभावकारी प्रविधि हो किनभने हामीले पहिले नै धेरै अध्ययनहरू र धेरै परीक्षणहरू गरिसकेका छौँ, 20,000 भन्दा बढी व्यक्तिहरू यस नयाँ प्रविधिद्वारा परीक्षण गरिसकेका छौँ। हामीले यी नतिजाहरूलाई पीसीआरसँग तुलना गर्दा ९३ % विश्वसनीय पाएका छौँ,” EDE स्क्यानरको परियोजना प्रबन्धक डा. मोहम्मद गुलरेजले भने।

यो प्रविधि यात्रुहरूका लागि ठुलो राहत बन्न पुगेको छ, अब PCR परीक्षण बिना उडान भन्दा २ घण्टा पहिले पनि यो प्रविधि बाट स्क्यान गर्न सकिने छ।

“मैले परीक्षणको नयाँ तरिका अनुभव गरेको छु, यो सजिलो, छिटो र राम्रो छ। किनभने पहिले स्वाब परीक्षणले वास्तवमा धेरै असहज महसुस हुन्थ्यो,” एक यात्रीले भने।

स्थानीय सरकारले जनवरी २०२२ देखि जान्जीबारमा कुनै सकारात्मक केस नभएको स्वीकार गरे पनि, सामान्य यात्राहरू पुनः सुरु गर्न अझै पनि सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ। हवाई ट्रान्जिटलाई सहज बनाउनु र कोभिड १९ बाट टाढा स्वस्थ स्थानमा पर्यटन पुनरुत्थान गर्नु त्यहाँको एक उद्देश्य रहेको छ।

यो प्रविधि आगामी दिनमा अन्य अफ्रिकी देशहरूमा पनि प्रयोग गरिनेछ।