१८ साउन, काठमाडाैँ । तपाईं आफ्नो घरको Wi-Fi मा कत्तिको भरोसा गर्नुहुन्छ? यदि तपाईं धेरैजसो व्यक्तिहरू जस्तै हुनुहुन्छ भने तपाईंले यसलाई अनलाइन बैंकिङ, क्रेडिट कार्ड भुक्तान गर्न, होटलका कोठाहरू बुक गर्न, साथीहरूसँग च्याट गर्न र चलचित्रहरू हेर्नको लागि प्रयोग गर्नुहुन्छ।
पहिले सामान्य इन्टरनेट चलाउनका लागि प्रयोग गरिने Wi-Fi मार्फत अहिले धेरै कामहरू सम्पन्न गर्न सकिन्छ। मोबाइल, ल्यापटप, एसी देखि वासिङ मेसिन पनि Wi-Fiबाट चल्ने भइसकेका छन्।
Wi-Fi ले अहिले अथाह सुविधा दिएको छ, धेरै काम घरमै बसेर गर्न सकिने भएको छ। तर, सुरक्षित नगर्दा तपाईंको घरको Wi-Fi नेटवर्क स्क्यामरहरू, ह्याकरहरू र अन्य साइबर अपराधीहरूको लागि खेल मैदान हुन सक्छ। तपाईको घरको Wi-Fi नेटवर्कमा रहेको सानो जोखिमले त्यो नेटवर्कमा जडान हुने लगभग सबै उपकरणहरूमा आपराधिक पहुँच दिन सक्छ।
ह्याकरहरू र स्क्यामरहरूले तपाईंको अनलाइन बैंक खाताहरू वा क्रेडिट कार्ड पोर्टलहरूको समेत पहुँच बनाइ त्यहीँबाटै आर्थिक हिनामिना समेत गरिदिन सक्छन्। त्यस्तै, तपाईंले पठाएका हरेक इमेल र म्यासेजहरूमा ह्याकरले सजिलै पहुँच बनाउन सक्छन्।
सौभाग्यवश, तपाईंले आफ्नो घरको Wi-Fi नेटवर्कलाई केही सरल चरणहरूद्वारा सुरक्षित गर्न सक्नुहुन्छ। त्यसो गर्दा साइबर अपराधीहरू तपाईंका व्यक्तिगत विवरणको पहुँचबाट टाढा हुन सक्छन्।
यस्ता छन् घरको Wi-Fi नेटवर्कलाई सुरक्षित गर्ने तरिकाहरू…
१. इन्टरनेट सेवा प्रदायकले Home Wi-Fi जडान गरिसकेपछि इन्टरनेट सेवा प्रदायकसंग Wi-Fi Router को Admin Username तथा
Password प्राप्त गरौं । उक्त पासवर्ड परिवर्तन गरौं ।
२. Wireless Home Network को Default Name (SSID) परिवर्तन गरौं र Wi-fi को लागि बलियो पासवर्ड राखौँ ।
३. आफ्नो Home Wi-Fi को SSID अरूले पहिचान गर्न नसक्ने बनाउन SSID लाई Hide गरौं ।
४. घरको वाईफाईलाई सुरक्षित बनाउन Network Encryption मा WPA2 / WPA3 लाई छनौट गरी Configure गरौं ।
५. Wireless Router को Software लाई नियमित अध्यावधिक (Update) हुने गरी Configure गरौं।
६. घरको वाईफाई प्रयोग गर्ने व्यक्तिहरूको मोबाइल, ल्यापटप, कम्प्युटर, ट्याबलेट आदि उपकरणहरूको MAC Address हरूलाई Bind गरेर Wi-Fi प्रयोग गरौं।
७. घरमा इन्टरनेट प्रयोग नहुने बखत वायरलेस राउटर (Router) को स्वीच अफ गरी राखौँ।