१० भदाै, काठमाडाैँ । आधुनिक कार इन्जिनमा १५ देखि ३० वटासम्म सेन्सरहरू हुन्छन्। हरेक सेन्सरले फरक फरक कामको जिम्मा लिएका हुन्छन्। यी सेन्सरहरूले गाडीको राम्रो प्रदर्शनको लागि इन्जिनमा सबै कुरा नियन्त्रण गर्दछन्।

तपाइले प्रयोग गर्ने गाडीमा धेरै सेन्सरहरू हुँदा हुँदै पनि कुनैले ठुलो भूमिका खेल्छ भने कुनैले सानो भूमिका खेल्छ। यदि तपाईँ कार चलाउनु हुन्छ भने तपाईँलाई कारका सामान्य सेन्सरको ज्ञान हुनु आवश्यक छ।

कहिले तपाइको कारले सही माइलेज दिँदैन भने कहिले मजाले स्टार्ट हुँदैन। यस्तो समयमा यदि तपाईँसँग सेन्सरको ज्ञान छ भने तपाइले आफै त्यो पार्ट पुर्जा हेरेर थोरै रकम मै चार मर्मत गर्न सक्नु हुनेछ।

त्यसै माथि कहिले अफ्ठेरो ठाउँमा तपाइको कार बिग्रिदा आफैले पनि कसरी त्यो समस्या समाधान गर्न सकिन्छ भनी ज्ञान हुन्छ।

यहाँ हामी सामान्य सेन्सरको बारेमा चर्चा गर्ने छौ।

मास एयरफ्लो सेन्सर

यो सेन्सरको मुख्य काम तपाइको गाडीमा प्रवेश गर्ने अक्सिजनको मात्रा निकाल्नु हो। यसले कति मात्रामा अक्सिजन छिरिरहेको छ, त्यो मापन गर्छ। त्यस पश्चात् यसले अक्सिजनको तापक्रम र चाप निकाल्छ।

तपाईँको गाडीको इन्जिनले कति हावा आइरहेको छ भनेर जान्न आवश्यक छ। यसले अक्सिजनको आइरहेको मात्रा निकालेर त्यो डाटाबाट आवश्यक पर्ने फ्युलको मात्रा बल्ल इन्जिनमा प्रदान गर्दछ।

त्यस कारण यो एकदम आवश्यक सेन्सरमा पर्दछ। यदि प्रदान गरिने फ्युलको मात्रा तल माथि भयो भने इन्जिनले राम्रो तरिकाले काम गर्न सक्दैन।

अक्सिजन सेन्सर

अक्सिजन सेन्सरको मुख्य काम निकास ग्यासमा कति अक्सिजन छ भनी मापन गर्ने हो। निकास ग्याँसमा रहेको अक्सिजनको स्तर मापन गरेर इन्जिन सही रूपले काम गरिरहेको छ कि नाइँ थाहा हुन्छ।

हामीलाई यो कुरा थाहा छ कि इन्जिनमा हुने ग्यास र अक्सिजन जलेर मात्र त्यहाँ ताप निस्किन्छ जसले गर्दा इन्जिनले काम गर्दछ। यदि निकास ग्याँसमा अधिक अक्सिजन छ भने यो कुरा निश्चित गर्न सकिन्छ कि इन्जिनको प्रक्रिया सही रूपले गइरहेको छैन।

जब निकास ग्यासमा धेरै अक्सिजन आउँछ, यो बुझ्न सकिन्छ कि भित्र इन्जिनमा ग्यास मजाले अक्सिजनसँग निस्किरहेको छैन।

तपाईँको अक्सिजन सेन्सर सही रूपमा काम गर्न असफल हुँदा तपाईँको कार उत्सर्जन परीक्षणमा असफल हुन्छ, इन्जिनको क्षमता कम हुन्छ र अल्लि समयमा तपाईँको इन्जिनको भागहरूमा क्षति हुन सक्छ।

यदि तपाइको अक्सिजन संसारमा केही खराबी छ भने तपाइको कारको चेक इन्जिन लाइट बल्छ। त्यस कारण त्यसलाई ख्याल गरिराख्नु आवश्यक छ।

इन्जिन तेल स्तर सेन्सर

यो सेन्सर सबैभन्दा बढी सामान्य सेन्सर हो। यसको काम भने ठुलो हुन्छ। तपाईँको कारमा सबैभन्दा सामान्य सेन्सरहरू मध्ये इन्जिन तेल स्तर सेन्सरले तपाईँको इन्जिन तेल प्यानमा तेलको स्तर कति छ भनी मापन गर्दछ।

यसले गर्दा तपाइको गाडी सुरक्षित सञ्चालन क्षमतामा छ भनेर सुनिश्चित गर्न सकिन्छ। यदि तपाईँको गाडीमा पर्याप्त तेल छैन भने यो सेन्सरले तपाईँको ड्यासबोर्डमा तेल स्तरको चेतावनी प्रकाश दिन्छ।

शीतलक/तापक्रम तापमान सेन्सर

तपाईँको इन्जिनमा अर्को महत्त्वपूर्ण सेन्सरमध्ये शीतलक तापमान सेन्सर पर्दछ। यो सेन्सरले तपाईँको गाडीको तापक्रम वा शीतलक तापमान हेर्ने काम गर्दछ।

तपाईँको इन्जिनको तापमान निर्धारण गर्न यो एउटा उत्तम तरिका हो। यदि तपाइको इन्जिन धेरै तापक्रममा पुग्यो भने इन्जिन क्षति हुने सम्भावना हुन्छ।

अहिलेका नयाँ कार मोडेलहरूमा शीतलक तापमानले इन्जिन बढी तात्यो भने तपाईँको इन्जिनलाई आफै बन्द गरिदिन्छ। यसले गर्दा इन्जिनले सेलाउन केही समय पाउँदछ र इन्जिन लामो समय सम्म काम गरिरहन्छ।