इन्टरनेटले हाम्रो डिभाइसहरु बिचको भिन्नता पत्ता लगाउन IP ठेगानाहरूको प्रयोग गर्छ। आइपि ​​ठेगाना ( IP address ) एउटा यस्तो ठेगाना हो जसले इन्टरनेट वा स्थानीय नेटवर्कमा हाम्रो मोबाइल र अन्य डिभाइसलाई पहिचान गराउँछ। यसलाई हाम्रो डिजिटल परिचय पनि भन्न सकिन्छ।

यदि तपाईँको कम्प्युटर एउटा घर हो भने IP ठेगाना हजुरको घरको पोस्टल ठेगाना जस्तै हो। इन्टरनेट एउटा हुलाक जस्तै मान्ने हो भने हजुरलाई डाटा पुर्‍याउन हुलाकेले हजुरको ठेगाना खोज्छ जसको काम IP ठेगानाले गर्दछ। त्यसैले IP ठेगाना इन्टरनेटमा डाटा आदानप्रदान गर्न अति आवश्यक छ। तपाईँको IP ठेगाना सम्भवतः तपाईँको कम्पनी नेटवर्क वा ISP बाट आउँछ।

प्रत्येक डिभाइसलाई नेटमा सञ्चार गर्न एउटा IP ( IP address ) ठेगाना आवश्यक हुन्छ । IPv4 र IPv6 ले सो ठेगाना उपलब्ध गराउँछन् भने हालमा चाहिँ IPv6 बढी प्रयोगमा छ। यसलाई IPv4 भन्दा धेरै नै राम्रो मान्ने गरिन्छ र आज हामी ती कारणहरू बुझाउने प्रयास गर्ने छौँ।

१. बढी IP ठेगाना 

IPv4 ले 2*1032 ठेगानाहरू होस्ट गर्न सक्छ, जुन सुन्दा त झट्ट धेरै सुनिएला तर अहिले इन्टरनेटको बढ्दो प्रयोगले त्यो सङ्ख्या पनि कम हुन पुग्यो । स्ट्याटस अनुसार अप्रिल २०२२ मा लगभग ५ बिलियन युजरहरू इन्टरनेटमा छन् भने IPv4 ले लगभग साढे चार बिलियन युजर मात्र धान्न सक्छ। अर्को तर्फ, IPv6 ले 2*10128 ठेगानाहरू होस्ट गर्न सक्छ जसले 340 Undecillion IP ठेगानाहरू दिन्छ। यसले अहिलेको मात्र न भएर आउने भविष्यको मागसम्म पुरा गर्न सक्ने हुन्छ।

२. डाटाको सुरक्षा

इन्टरनेटमा डाटा आदानप्रदान गर्दा IP ले प्याकेटको रूपमा गर्दछ भने Internet Protocol Security (IPsec) ले ती प्याकेटहरूलाई encryption गरेर सुरक्षित बनाउँछ। यसले गर्दा प्याकेटबाट आउने जाने डाटा ह्याक हुने सम्भावना कम हुन्छ। यसले प्रदान गर्ने end to end encryption ले गर्दा  हाम्रो डाटाले बढी सुरक्षा पाउने हुँदा यो बढी प्रचलित छ ।

३. ह्याकबाट सुरक्षा

IPv4 को साथ ह्याकरको लागि दुई होस्टहरूबिच ट्राफिक फेरबदल गर्न, कुराकानीलाई हेरफेर गर्न वा अवलोकन गर्न सहज छ, तर IPv6 को IPsec सुरक्षाले डाटालाई ह्याक हुनबाट बचाउँछ।

यसरी IPv6 लाई गुणस्तरको हिसाबमा यिनै कारणहरूले मूल्याङ्कन गर्न सकिन्छ। यसले अहिले मात्र नभएर भविष्यको समस्यालाई सम्म समाधान गर्ने हुँदा यसलाई अहिलेको समयको लागि प्रभावकारी भन्न सकिन्छ।